Հա­յաս­տա­՛նը կա­րող է շա­հել

Վեր­ջերս Վրաս­տա­նի արտ­գոր­ծ­նա­խա­րար Գրի­գոլ Վա­շա­ձեն ե­լույթ է ու­նե­ցել Լոն­դո­նի “Մի­ջազ­գա­յին հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի թա­գա­վո­րա­կան ինս­տի­տու­տ”-ում եւ հայ­տա­րա­րել է, որ Վրաս­տա­նի ի­շ­­խա­նութ­յուն­ներն ի­րենց ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յու­նը վա­րում են “Ռու­սաս­տա­նին մո­ռա­նա­լու ցան­­կութ­յամ­բ”: ԱԳ նա­խա­րա­րը մի­ա­ժա­մա­նակ ա­սել է, որ Վրաս­տա­նը կա­րող էր Ռու­սաս­տա­նի լա­վա­գույն դաշ­նա­կի­ցը լի­նել, բայց “դա դե­ռեւս ­չի ստաց­վու­մ”:

Ներ­կա­յումս Թբի­լի­սին նոր ռա­զ­մա­վա­րութ­յուն է մշա­կում երկ­րի տա­րած­քա­յին ամ­բող­ջա­կա­նութ­յու­նը վե­րա­կանգ­նե­լու հա­մար եւ, ըստ Գ. Վա­շա­ձեի, այդ նպա­տա­կին հաս­նե­լու հա­մար վրա­ցա­կան կող­մը պատ­րաստ է օգ­տա­գոր­ծել միայն խա­ղաղ մի­ջոց­ներ: Թբի­լի­սին մտա­դիր է վե­րա­դարձ­նե­լ­ Աբ­խա­զիան եւ Հա­րա­վա­յին Օ­սիան, այ­նու­հե­տեւ, Եվ­րա­միութ­յան օ­ժան­դա­կութ­յամբ հա­մա­ձայ­նութ­յան հաս­նել հե­տա­գա գոր­ծո­ղութ­յուն­­նե­րի հար­ցում. “Սա­կայն այս ամ­բողջ գոր­ծըն­թա­ցը կլի­նի ա­ռ­անց Ռու­սաս­տա­նի”,- նշել է վրաց արտ­գործ­նա­խա­րա­րը:

Ե­թե հաշ­վի առ­նենք այն հան­գա­ման­քը, որ Մոսկ­վան դեռ շա­րու­­նա­կում է Վրաս­տա­նի մաս­նա­տ­­մանն ուղղ­ված իր ար­տա­քին քա­­ղա­քա­կա­նութ­յու­նը, ա­պա Թբի­լի­սիի այս վե­րա­բեր­մուն­քը նման է նոր ու մեծ մար­տահ­րա­վե­րի: Կար­ծում ենք` Ռու­սաս­տա­նի իշ­խա­­­նութ­յուն­նե­րը կընդու­նեն այս մար­­տահ­րա­վե­րը եւս ու թույլ չեն տա Թբի­լի­սիին “մատ թափ տալ” ի­րենց վրա Եվ­րա­միութ­յան կամ ԱՄՆ-ի ա­նու­նից:

Հե­տաքր­քիր է նաեւ, որ Մոսկ­վան դեռ հիմ­նա­վո­րա­պես չի խա­ղար­կել Ա­ջա­րիա­յի եւ Ջա­վախ­քի տար­բե­րակ­նե­րը (ինչ­պես Աբ­խա­զիա­յի եւ Հա­րա­վա­յին Օ­սիա­յի դե­պ­­քում), չնա­յած հայ-վրա­ցա­կան սահ­մա­նա­յին տա­րա­ձայ­նութ­յուն­նե­րը կա­րող են Հա­յաս­տա­նին եւս ներ­քա­շել այս հա­կա­մար­տութ­յան մեջ, ին­չից թե­րեւս Ե­րե­ւա­նը հնա­րա­­վոր է շա­հած դուրս գա՝ կար­գա­­վո­րե­լով իր սահ­մա­նա­յին խն­դ­իր­նե­րը եւ վե­րա­միա­վո­րե­լով Ջա­­­վախ­քը (կամ նպաս­տե­լով Ջա­վախ­քի ան­կա­խութ­յա­նը՝ գու­ցեեւ Ա­ջա­րիա­յի հետ սերտ հա­մա­դաշ­նութ­յամբ):

Վրաստա­նը հետզ­հե­տե կորց­նում է իր նպաս­տա­վոր աշ­խար­հա­գ­րա­կան դիր­քը, քա­նի որ տա­­րա­ծաշր­ջա­նում որ­պես գոր­ծոն ու­­ժե­ղա­նում է Հա­յաս­տա­նի դիր­քը եւ չի բա­ցառ­վում, որ այս հան­­գա­ման­քը դառ­նա Վրաս­տա­նի մաս­նատ­ման պատ­ճառ: Այս եր­կի­րը գո­յա­տե­ւել է հիմ­նա­կա­նում իր աշ­խար­հագ­րա­կան դիր­քը շա­հար­կե­լով եւ այս կամ այն գեր­տե­րութ­յա­նը իր տա­ր­ան­ցիկ տա­րած­քը տրա­մադ­րե­լով, ուս­տի, ե­թե չլի­նի տա­րան­ցիկ եր­կիր՝ չի լի­նի նաեւ այդ եր­կիրն ա­մեն գնով պաշտ­պա­նե­լու այ­լոց շա­հագրգ­ռվածութ­յու­նը:

Գու­ցե այլեւս ե­կել է Հա­յաս­տա­­նի օգ­տ­վե­լու՞ պա­հը, երբ հա­յե­րը կա­րող են վե­րա­կանգ­նել ի­ր­ենց պապենական եր­կիրն ու ի­րա­վունք­նե­րը Պատ­մա­կան Հա­յա­ս­տա­նի տա­­րած­քում:

Ա­նի Մա­րութ­յան

“Լուսանցք” թիվ 121, 16-22 հոկտեմբեր 2009թ.