Պետք է թմբկահարել սիրիահայության հնարավոր արտահոսքը դեպի ազատագրված տարածքներ ուղղելու գաղափարը

Հարցազրույց <Սարդարապատ> նախաձեռնության անդամ Գարեգին Չուքասզյանի հետ

—         Պարոն Չուքասզյան, ծանոթացաք կառավարության ծրագրին: Ինչ կարծիք ունեք:

—         Ծանոթացել եմ: Շատ խոսվեց ծրագրի մասին: ԱԺ-ում հնչած ընդհանուր քննադատությունը մանրամասնորեն անդրադարձել է ծրագրի բովանդակությանը: Ավելացնելու գրեթե ոչինչ չկա, բացի այն, որ ծրագրում ներկայացվածը շատ քիչ կապ ունի մեր իրականության հետ: Երկիրը գտնվում է այնպիսի խորը փոսի մեջ, որ նման ծրագրով հնարավոր չէ փոսից դուրս գալ: Ընկղմող ճահիճ է, որովհետեւ կառավարման վատթարացող, ինքնափլուզվող համակարգ ունենք: Սա է վկայում այդ ծրագիրը:

—         Խորհրդանական ուժերը, որոնք քննադատության ենթարկեցին կառավարության ծրագիրը, փաստորեն, ոչինչ չկարողացան փոխել:

—         ԱԺ-ում ներկայացված ընդդիմադիր ուժերի օգտակար գործողության գործակիցը շատ փոքր է, քանի որ որքան էլ արդարացի լինի նրանց հնչեցրած քննադատությունը, միեւնույն է, ընդունվելու են այն որոշումները, որոնք մեր ժողովրդի շահերի հետ ոչ մի առնչություն չունեն: Քաղաքական իրական լծակները ընդդիմության ձեռքին չեն: Իշխանությունը բռնազավթած իշխանությունն անում է այն, ինչ իրեն է ձեռնտու:

—         Ընդդիմությունը, բացի ընդհանուր մթնոլորտի փոփոխություններից, չի կարող արձանագրել նաեւ իրավիճակային փոփոխություններ:

—         Ընդդիմությունը, լինելով ԱԺ-ում եւ կատարելով միայն խորհրդարանական աշխատանք, չի կարող նպաստել երկրի` <<փոսից>> դուրս գալուն: աշխատանքին: Ընդդիմությունը, դառնալով խորհրդարանական ամբողջական համակարգի մի մասը, կամա, թե ակամա, լեգիտիմացնում է այդ համակարգը: Եվ ինչպես նշեց Արմեն Աշոտյանը` պարտավորված է լինելու կիսել իշխանության պատասխանատվությունը:

—         Պարոն Չուքասզյան, <<Սարդարապատ>> նախաձեռնությունն առաջարկել էրնոր հանրապետության հիմնադրման ճանապարհային քարտեզ: Ինչհավանականություն կա, որ այդ քարտեզը ռեալիզացվի:

—         Առաջիկա շաբաթներին կավարտենք ճանապարհային քարտեզի քննարկումը տարբեր շահագրգիռ խմբերի հետ: Հետո քայլ առ քայլ կփորձենք իրականացնել: <<Սարդարապատ>> նախաձեռնությունը պատրաստ է համագործակցել ներկա իրավիճակով մտահոգ բոլոր ուժերի հետ:

—         <<Հարսնաքարում>> պատահած դաժան միջադեպը ցնցեց ողջհասարակությանը: Դուք ինչ եք կարծում, պատահածի արմատներն ուր են հասնում:Արդյոք պատահականություն էր այն, ինչ եղավ այդ ռեստորանում:

—         Քրեաօլիգարխիկ համակարգից ուրիշ բան հնարավոր չէ սպասել: Սա առաջին դեպքը չէ եւ, ցավոք, կարծում եմ, վերջինը չէ; Քրեաօլիգարխիկ հակարգերում ամեն քաղաքացի վտանգված է բախվելու ամեն տեսակի հաշվեհարդարի հետ: Այս անգամ ՊՆ սպայերի նկատմամբ է կատարվել բռնություն. Այս ողբերգական իրադարձության, թերեւս, միակ նորությունը դա էր:

—         Հնարավոր համարում եք այն սցենարը, որ մի օր պարզվի, որ ՀՀքաղաքացիների մի զգալի շերտ`համակարգը, իշխանություններին, այս բարքերըմերժողները, այլեւս երկրի ներսում ստեղծել են ուրիշ Հայաստան` ներքինկանոնադրությամբ, օրենսդրությամբ, նոր արժեհամակարգով:

—         Ձեր ասածը շատ նման է մեր մշակած ուղեցույցին: Սակայն այս մասին հայտարարելը շատ հեշտ է, իսկ իրագործումը` բավական դժվար ու բարդ: Դա քայլ առ քայլ մտածված, մշակված ծրագիր է ենթադրում, քանի որ մենք ապրում ենք շատ ռիսկային երկրում: Բայց մենք հավատում ենք` փակուղուց այլընտրանք գոյություն ունի, որը կհանի մեր երկիրը այն խորը փոսից, որտեղ հայտնվել ենք բոլորս: Լայն քննարկումների արդյունքում ձեւավորված ճանապարհային քարտեզը նպատակ ունի փակուղում հայտնված հանրապետությունը նոր հանգրվանի բերելու: Մենք հավատում ենք, որ լինելու է նոր Հայաստան` մեր ժողովրդի ուժերով, Սփյուռքի լայն ներգրավվածությամբ: Մենք հավատում ենք մեր ժողովրդի ուժերին: Ու մինչեւ ինքնափլուզվող իրավիճակը կհասնի տրամաբանական ավարտին, կստեղծվի այն այլընտրանքը, որը կարող է ու պատրաստ է պատասխանատվություն վերցնել երկրի համար: Պետք է օր առաջ դա արվի, որովհետեւ ժամանակը կատաղած շան նման ընկած է մեր հետեւից:

—         Մերձավոր Արեւելքում, մասնավորապես Սիրիայում, իրավիճակըպայթյունավտանգ է: Այնտեղ բավականին մեծ թվով հայեր են ապրում: Եթե մտածենքվատթարագույնը, որ կարող է պատահել Սիրիայում, ինչ ազդեցություն կարող էունենալ Հայաստանի վրա եւ ինչ պետք է լինի այնտեղ ապրող հայերի ճակատագիրը:

—         Կարծում եմ` այն, ինչ տեղի է ունենում Մերձավոր Արեւելքում, ուղղակիորեն կապված է Հայաստանի ճակատագրի հետ: Մենք իրավունք չունենք անտարբեր մնալ Մերձավոր Արեւելքից, մասնավորապես Սիրայից հայերի դուրս գալուն: Եվ եթե պատահի նման բան, ապա պետք է ամեն ինչ անել, որպեսզի սիրիահայերի հոսքն ուղղենք դեպի Հայաստան, դեպի Արցախ եւ դեպի ազատագրված տարածքներ: Իսկ դրա համար օր առաջ պետք է հայրենադարձության ծրագիր մշակել: Սիրիահայությանը ոչ ՆԱՏՕ-ն, ոչ ՀԱՊԿ-ը տեր չեն կանգնելու: Հայաստանն է, որ պետք է տնօրինի իր զավակներին իր երկրում ընդունելու եւ կենսական պայմաններով ապահովելու հարցը: Մենք ունենք ռեսուրսներ նրանց ընդունելու եւ նրանց բնակեցնելու Արցախում եւ ազատագրված տարածքներում: <<Սարդարապատ>> շարժումն այս մասին արդեն հայտարարել է: Մենք չպետք է սպասենք, որ օրը գա, բանը բանից անցած լինի, նոր սկսենք այդ աշխատանքները: Այդ աշխատանքները պետք է սկսել հիմա: Խետք է որդեգրել հայաստանակենտրունության գաղափարը: Հակառակ դեպքում մեզ լուրջ վտանգներ են սպառնում:

—         Պարոն Չուքասզյան, դատելով վերջին տարիների արտագաղթի տվյալներից,հնարավոր է մտածել, որ իշխանությունը միտում ունի հաստատելհայաստանակենտրոնության գաղափարը:

—         Երկրից հայաթափության վտանգն աչքի առաջ ունենալով` պետք է թմբկահարել սիրիահայության հնարավոր արտահոսքը դեպի Հայաստան` ազատագրված տարածքներ ուղղելու գաղափարը:

 Մարինա Բաղդագյուլյան

Հայելի