religions.am
Հայ եկեղեցին բազմաստիճան, հիերարխիկ կառույց է՝ շարքային հավատացյալից մինչև Կաթողիկոսը և իր կառուցվածքային տեսքով իսկ հետևորդին ներշնչում է ազատությանը հակադիր գաղափարներ՝ գերիշխանություն և ենթակայություն:
Հայաստանի անկախության պայմաններում, կարծում եմ, որ այն մեծապես հակահանրային և հակազգային դեր է կատարում:
Հայ եկեղեցին անկախության առաջին իսկ օրվանից պետք է փորձեր իր քարոզներով կերտել անկախությանը պատրաստ մարդուն: Փոխարենը, ի դեմս Հայ եկեղեցու մենք տեսանք իշխանական կցորդի, անդեմ, դոգմատիկ, զսպող, սաստող մի կառույցի, որը սերտ հարաբերությունների մեջ է պետական կառույցների հետ, կամ անգամ ընկալվում է որպես զուգահեռ իշխանություն՝ հավատացյալների և ոչ հավատացյալների վրա:
Չունենալով ներքին մրցակիցներ, Հայ Առաքելական եկեղեցին աներկբայորեն հարգված է եղել յուրաքանչյուր հայի կողմից որպես իր միակ հոգևոր ապավենը:
Հայ եկեղեցին ոչ մի ջանք չի թափում հասկանալու իրեն նվիրվածներին: Այն մարդկանցից կտրված մի կառույց է, որին թվում է, թե իր անելիքն ընդամենը ժառանգված դիրքերը պահպանելն ու բազմապատկելն է, և որևէ պարտավորություն չունի հայի նկատմամբ:
Իմ համոզմամբ, հայկական պետականության ներկա անփառունակ վիճակի հիմնական պատասխանատուներից մեկն էլ Հայ եկեղեցին է:
Հայաստանում ինչ արժեքներ է բերում Հայ եկեղեցին, ես կասեի, որ բերում է հակաարժեքներ:
Քաղաքական ու հանրային ինքնուրույնության ու ազատության հարցը շատ ավելի լայն փիլիսոփայություն ու տեսադաշտ է պահանջում, քան եկեղեցին կարող է ունենալ, կամ ապահովել: Մյուս կողմից էլ, ոչ մի ինքնաբավ կառույց իր ներսում չունի ցանկությունը, կամ պոտենցիալը վերափոխվելու համար: Այն շարունակում իր նախկին կեցվածքն ու գործառույթները, քանի չի զգում իր գոյության վտանգը:
Որպես կանոն, ռեֆորմի պահանջը գալիս է դրսից և ստիպում, պարտադրում է հաշվի նստել նոր իրավիճակի հետ. կամ վերափոխվել ու հարատևել, կամ էլ պարտվել ու հեռանալ ասպարեզից: Այս տրամաբանության շրջանակներում, եկեղեցու բարեփոխումն ինքնին պետք է պարտադրվի դրսից, հանրության ու հենց հավատացյալների կողմից, որպես քաղաքականին ստորադաս, ածանացյալ պրոցես:
Իմ իմացածով, Հայ եկեղեցին երբևէ դեմ չի առել լինել-չլինելու խնդրին, որովհետև կարողացել է մշուշոտ դոգմատներով նենգափոխել հարցերը և իրեն դուրս դնել պետական -հանրային պարտությունների պատասխանատվությունից և դա էլ մշտապես արվել է, չարաշահելով պատմական դժբախտությունները՝ թե իբր հայոց պետականությունը պարտվել է, բայց եկեղեցին՝ երբեք: Իրականությունը մի քիչ այլ է: Իմ կարծիքով Հայ եկեղեցին չի էլ մասնակցել մարտահրավերներին, որ պարտվի: Այն մշտապես դիսոցված է եղել ազգային -պետականից և հոգ է տարել միայն իր խնդրիների մասին: Եվ մեծապես, հենց դրա համար էլ հանդուրժվել է օտարների կողմից:
Ներկայումս էլ, հայ եկեղեցին ու նրա սպասավորները նույնիսկ քննարկման շրջանակներում, որևէ կերպ ներգրավված չեն հայաստանյան քաղաքական ու հանրային հրատապ, կենսական հարցերին: Հայ եկեղեցին իրականությունից դուրս, ինքնամփոփ ու շատ առումներով մակաբույծ մի սուբյեկտ է, որը համագործակցում է պետականությունը վայրընթացի տանող օլիգարխիայի ու քրեականի հետ:
Թողնել պատասխան